Ανάκτορο της Καγκελλαρίας

Ανάκτορο της Καγκελλαρίας
	H ανατολική πρόσοψη, επί της πλατείας ντελλα Καντσελλερία. Η αριστερή είσοδος είναι της Καγκελλαρίας, η δεξιά είσοδος είναι τού ναού τού Σαν Λορέντσο, κτίσμα τού πάπα Δάμασου Α΄.
Είδος	αστικό ανάκτορο
Αρχιτεκτονική	αναγεννησιακή αρχιτεκτονική
Διεύθυνση	Piazza della Cancelleria, 1
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°53′48″N 12°28′17″E
Διοικητική υπαγωγή	Πόντε
Χώρα	Ιταλία
Έναρξη κατασκευής	1513
Ολοκλήρωση	1513
Ιδιοκτήτης	Αγία Έδρα
Ύψος	25 μέτρα
Αρχιτέκτονας	Ντονάτο Μπραμάντε
Προστασία	ιταλικό πολιτισμικό αγαθό και τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Το Παλάτσο ντελλα Καντσελλερία (Palazzo della Cancelleria) είναι αναγεννησιακό ανάκτορο στη Ρώμη. Στα βόρεια αυτού είναι η λεωφόρος Βιττόριο Εμανουέλε Β΄ και νοτιοανατολικά η πλατεία Κάμπο ντε Φιόρι· βρίσκεται στην περιοχή Παριόνε. Κτίστηκε το διάστημα 1489-1513 από τον Ντονάτο Μπραμάντε για τον καρδινάλιο Ραφφαέλε Ριάριο θαλαμηπόλο (camerlengo) τού πάπα και θεωρείται το πιο πρώιμο αναγεννησιακό ανάκτορο στη Ρώμη. Στεγάζει την Παπική Καγκελλαρία και είναι έδαφος εκτός των ορίων της Αγ. Έδρας. Περιλαμβάνεται στους Τόπους Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Ως το 2015 ήταν η κατοικία τού καρδιναλίου Μπέρναρντ Λω της Βοστώνης των ΗΠΑ.

Ιστορία

Η Καγκελλαρία κτίστηκε για τον Ραφφαέλε Ριάριο, που κατείχε τη θέση τού καρδιναλίου-θαλαμηπόλου τού ισχυρού θείου του πάπα Σίξτου Δ΄ ντελλα Ρόβερε. Η φήμη ήθελε τα χρήματα να τα βρήκε από τα κέρδη στα χαρτιά, σε μία νύχτα.

Το οικοδόμημα αποδιδόταν παραδοσιακά στον Μπραμάντε και στον Ανντρέα Μπρέγκνο. Σύγχρονες απόψεις για την ταυτότητα τού αρχιτέκτονα διχάζονται· προτείνουν πως οι Φραντσέσκο ντι Τζόρτζιο Μαρτίνι και Μπάκιο Ποντέλλι συμμετείχαν στα πρώιμα στάδια τού σχεδιασμού του.

Το 1517 το παλάτσο, που είχε μόλις ολοκληρωθεί, κατασχέθηκε από τον πάπα Λέοντα Ι΄ των Μεδίκων. Ο Λέων Ι΄ δεν είχε ξεχάσει, το ότι ο Σίξτος Δ΄ εφησύχασε, όταν η συνωμοσία των Πάτσι σκόπευε να αντικαταστήσει τους Μεδίκους στη Φλωρεντία με ένα καθεστώς των ντελλα Ρόβερε. Στο πλάτσο έμεινε από το 1753 ο αντικαγκελλάριος Ερρίκος Βενέδικτος Στιούαρτ, καρδινάλιος, διεκδικητής τού στέμματος της Αγγλίας (γιος τού Ιακώβου) και από στα τέλη τού 17ου αι. η Χριστίνα της Σουηδίας. Στα σκαλιά δολοφονήθηκε το 1848 ο υπουργός Δικαιοσύνης τού Παπικού Κράτους, ο Πελλεγκρίνο Ρόσσι. Κατά τη Δημοκρατία τού 1849 εδώ εγκαταστάθηκε προσωρινά το Κοινοβούλιο.

Η αρχιτεκτονική του

Ήταν το πρώτο που κτίστηκε εξολοκλήρου, ως νέο κτήριο, σε Αναγγενησιακό ρυθμό. Η μακρά πρόσοψή του εμπεριέχει τη μικρή βασιλική τού Σαν Λορέντσο ιν Νταμάζο, στην οποία ο καρδινάλιος ανήκε τιμητικά. Η βασιλική είναι τού 5ου αι. και το εσωτερικό της έχει από τότε αναδομηθεί· είχε κτιστεί επάνω σε ένα αρχαίο Μιθραίο. Οι ανασκαφές στην εσωτερική αυλή (cortile) τού παλάτσο έδειξαν, πως η βασιλική τού 5ου αι. ήταν μεγαλύτερη: είχε ιδρυθεί από τον πάπα Δάμασο Α΄ και ήταν ένας από τους σημαντικότερους πρώιμους ναούς της Ρώμης. Επίσης αποκαλύφθηκε και ένα κοιμητήριο από τον 8ο αι. ως την εποχή που κτίστηκε το παλάτσο.

Η επίπεδη πρόσοψη έχει αψιδωτά παράθυρα και ενδιάμεσά τους υπάρχουν από δύο ψευδοκολώνες (pilasters). Η έμπνευση είναι από τη Φλωρεντία: μπορεί να συγκριθεί με το εκεί παλάτσο Ρουτσελάι τού Λεόνε Αλμπέρτι. Το σχέδιο της τοιχοποιίας, ορθογώνιες λείες πέτρες με αυλάκι στην περίμετρο, είναι αρχαίας ρωμαϊκής προέλευσης. Μεταξύ τού 1ου και 2ου ορόφου υπάρχει σε όλο το μήκος της πρόσοψης η επιγραφή: RAFAEL RIARIUS SAVONENSIS SANCTI GEORGII DIΑCONUS CARDINALIS SANCTAE ROMANAE ECCLESIAE CAMERARIUS A SIXTO IIII PONTIFICE MAXIMO HONORIBUS AC FORTUNIS HONESTATUS TEMPLUM DIVO LAURENTIO MARTYRI DICATUM ET AEDIS A FUNDAMENTIS SUA IMPENSA FECIT MCCCCXXXXV ALEXANDRO VI P. M.. Η μεγάλη πύλη προστέθηκε τον 16ο αι. από τον Ντομένικο Φοντάνα, κατ' επιταγή τού καρδιναλίου Αλεξάνδρου Φαρνέζε.

Οι λίθοι είναι από τραβερτίνη στο χρώμα τού οστού και προέρχονται από τα γειτονικά ερείπια τού θεάτρου τού Πομπηίου, καθώς η πόλη ήταν γεμάτη ερείπια. Η Ρώμη, που είχε στην αρχαιότητα περισσότερο από ένα εκατομμύριο κατοίκους, τώρα είχε 30.000. Οι 44 Αιγυπτιακοί κίονες της εσωτερικής αυλής είναι από το ναό τού Σαν Λορέντσο τού Δαμάσιου και είχαν ληφθεί από τις επάνω στοές τού θεάτρου τού Πομπηίου. Η στοά (cloister) γύρω από την αυλή θεωρείται ότι είναι έμπνευση από τη βασιλική της Σάντα Κρότσε στη Φλωρεντία, έργο τού Φιλίππο Μπρουνελλέσκι. Έμπνευση από αυτό το έργο τού Μπρουνελλέσκι είναι η αυλή τού δουκικού ανακτόρου στο Ουρμπίνο, έργο τού Λουτσάνο Λαουράνα. Η στοά τού Παλάτσο ντελλα Καντσελλερία μάλλον είναι έμπνευση από το ανάκτορο του Ουρμπίνο, διότι αυτοί που έκαναν τα πρώτα σχέδια τού παλάτσο είχαν έρθει από το Ουρμπίνο.

Το 1547 ο καρδινάλιος Αλέξανδρος Φαρνέζε ανέθεσε στον Τζόρτζο Βαζάρι να ζωγραφίσει τοιχογραφίες, που να εξυμνούν τον πάππο του πάπα Παύλο Γ΄ Φαρνέζε. Είναι η περίφημη αίθουσα των 100 ημερών. Στο υπόγειο υπάρχει ο τάφος τού υπάτου Aulus Hirtius, που απεβίωσε το 43 π.Χ..

Πινακοθήκη

H δυτική όψη (δεξιά) και η βόρεια όψη (αριστερά).
Η ανατολική πρόσοψη. Η δεξιά είσοδος και δύο παράθυρα από κάθε μεριά της είναι τού ναού τού Σαν Λορέντσο ιν Νταμάζο.
Σχέδια
Κάτοψη
O θυρεός τού καρδινάλιου Ραφφαέλε Ριάριο
Ο θυρεός τού πάπα Σίξτου Δ΄ ντελλα Ρόβερε
Η είσοδος τού Σαν Λορέντσο ιν Νταμάσο
Περίτεχνο μπαλκόνι και η θύρα προς αυτό
Αίθουσα των 100 ημερών. Νωπογραφία τού Τζόρτζο Βαζάρι, 1547.
όμοια.
όμοια.
Οροφογραφία, έργο τού Μπαλτασσάρε Περούτσι.
Τα έθνη αποδίδουν φόρο τιμής στον πάπα Παύλο Γ΄
Λεπτομέρεια τού προηγούμενου
Ο πάπας Παύλος Γ΄ Φρνέζε ονομάζει καρδιναλίους και διανέμει αξιώματα.
Λεπτομέρεια τού προηγούμενου
όμοια.